Ons Gewete - Deel 1

Gewete Grieks: suneidesis; Engels: conscience

Ons gewete is 'n belangrike deel van ons menswees. Dit vorm deel van ons innerlike self-bewustheid. Die gewete is ‘n onlosmaaklike deel van die innerlike rasionele denke van die mens. Die gewete maak voorsiening vir ‘n kritiese innerlike beoordeling van ons optrede en gesindheid en lewer getuienis van die norme en waardes wat ons erken en uitleef.

Die komplekse aard van die waardes waarmee ons gewetes te doen het, sluit nie net ons eie waardestelsel in nie, maar ook die hele reeks van waardes waaraan ons tydens ons lewensjare blootgestel word. Gevolglik is daar in ons gedagtes as ons oor dinge wat gebeur het nadink, 'n innerlike gevoel dat ons ‘n stryd stry teen iets. Die getuienis van die gewete maak sy teenwoordigheid bekend deur geestelike angs en skuldgevoelens te weeg te bring, veral wanneer ons in stryd is met die waardes wat ons reeds erken en toepas. Terselfdertyd, bied die gewete ook 'n goeie gevoel van bevrediging en tevredenheid wanneer ons besef dat ons optrede en gesindheid in lyn is met ons waardestelsel.

Daar is geen Hebreeuse term in die Ou Testament, wat 'n taalkundige ekwivalent vir die klassieke Griekse term suneidesis is nie. In die Nuwe Testament kom suneidesis [Johannes 8:9) ongeveer dertig keer voor. Vervolgens gaan ons kyk wat die Nuwe Testament ons kan leer oor ons gewete. 'n Tematiese oorsig van die gebruik van suneidesis [συνείδησις] in die Nuwe Testament bied drie hoofpunte:

Eerstens, die gewete is 'n God-gegewe vermoë wat die mens gebore is mee en word gebruik om sy optrede te evalueer of te beoordeel (1 Kor. 4: 4; Rom. 2: 14-15). In 1 Korintiërs 4: 4 verklaar Paulus dat hy nie veel waarde heg aan ander mense of selfs sy eie beoordeling van sy bediening nie. Hy is egter meer gesteld op die Here se beoordeling van sy bediening. Die gewete is dus die innerlike (siel) funksie van evaluering en beoordeling van optrede.

(lees verder in deel 2)